Dersler Progress:

Module 3 - Developing a business model & building your business plan

3. Bir işletme planı yazmak

İlk işletme planınızı yazmak göz korkutucu bir görev gibi görünebilir, ama düşünce ve planlarınızı yapılandırmanın önemli bir parçasıdır. Bitirdiğinizde kendinizle gurur duyacak ve önünüzde uzanan geleceğe heyecanla bakacaksınız. Neden bir işletme planı yazmalı? Muhtemel yatırımcı ya da ortaklarınızın ilgisini çekmenize yardımcı olur. Her biriyle tüm işletme planınızı paylaşmasanız da, muhtemel sunumlar, yatırım adımları ve işletmenizle ilişkili diğer bilgilendirme belgeleri için bir taslak olarak kullanabilirsiniz. Ayrıca, işletme planınızı sunduğunuz kişiye göre, belirli özelliklerini vurgulayarak ayarlamak isteyebilirsiniz. Bir angarya olarak görmek yerine, düşüncelerinizi düzenleme, hedeflerinizi, uzun vadeli vizyonunuzu ve bunlara nasıl ulaşmayı planladığınızı açıklama fırsatı olarak görün.

Bir işletme planının nasıl yazılacağına dair kesin bir taslak yoktur, ama kapsaması gereken çok sayıda içerik mevcut. Mevcut taslakları kullanmanın ötesinde (bu bölümün sonundaki kaynaklar bölümüne bakın), sizin sektörünüzde olan ya da olmayan diğer şirketlerin işletme planlarına göz atmak da faydalı bir egzersiz olacaktır. Ağınızdaki insanlardan kendi işletme planlarını paylaşmasını isteyin ve daha başkalarına erişmek için kitle fonlaması platformlarını kullanın (eşitlikçi kitle fonlaması platformları bunun için harika bir kaynak oluşturur). Bir işletme planının gelecek için bir vizyon belirlemekle ilgili olduğu kadar, işletmenizin başarı şansını destekleyebilecek, var olan bir yol ya da deneyimi göstermekle ilgili de olduğunu unutmayın.

Şirket genel taslağı: Biz kimiz & Ne yapıyoruz

Bu bölüm bazen yönetim özeti olarak adlandırılır. Sizinle ve sunduğunuz şeyle ilgili genel bir taslak olarak düşünün. İnsanların işletmeniz hakkında ilk okuduğu şey olduğundan, mümkün olduğu kadar etkili ve net olması ve daha büyük resmi sattığınızı hatırlamanız çok önemli. Hedefiniz gıda sisteminde olumlu bir etki yaratmaksa, bunun işletme planının bu bölümünde yer aldığından emin olun. Simon Sinek’in Altın Dairesi buna faydalı bir yaklaşım sunar. Ayrıca vizyonunuzu ve değerlerinizi açıkça ortaya sermek de isteyebilirsiniz (bu konuda ayrıntılı bilgi Bölüm 7’de). Henüz rekabetten doğrudan bahsetmeseniz de, neden farklı olduğunuz da bu bölümde yer almalıdır.

“Neden” kısmı varoluş nedeninizdir, amacınızı açıklar. Bu rehberi okuyorsanız, bu daha sürdürülebilir bir gıda sistemine katkıda bulunmakla ilişkilidir ama “Neden”inizi ele almaya çalıştığınız daha spesifik zorluklar ya da konularla ilişkilendirerek bunu biraz daha spesifik kılmanız faydalı olacaktır. “Nasıl” yaklaşımınızı anlatırken, “Ne” tam olarak ne sunduğunuzu tarif eder.

Altın Daire örneği: SNACT

SNACT, gıda israfını azaltmak için üretim fazlasından sağlıklı atıştırmalıklar üreten bir İngiliz çerez markasıdır. Aksi takdirde çok büyük, çok küçük, çok çirkin ya da bol miktarda olduğu için israf edilecek meyveleri kullanmak için çiftlikler ve ambalajlama tesisleriyle birlikte çalışır.

  • Neden: Gıda israfı devasa bir kaynak israfıdır ve ortadan yok olması gerekir.
  • Nasıl: İsraf edilmemesi gereken gıda değeri oluşturuyoruz.
  • Ne: Eksik değerlendirilmiş gıdayı hepimizin faydalanabileceği ürünlere dönüştürüyoruz.

Öneriniz

Belgede, hangi ürün ya da hizmeti pazara sunduğunuzu açıkça anlatmanız gerekir. Neden öne çıktığını ve benzersiz satış avantajlarının (UPS) neler olduğunu detaylandırın. Bu, yatırımcıların ve hisse senedi sahiplerinin ikna olmasını sağlayan önemli bir bölümdür.

Hedef pazar, hedef kitle & rekabetiniz

Bu bölümün gerçekleştirdiğiniz pazar araştırmasının üzerinde kurulması gerekir. Pazarınızı ne kadar iyi anlarsanız, başarı şansınızı o kadar artırırsınız. İşletmenizin aşağıdaki iç açısına dair güçlü bir anlayış sahibi olduğunuzu göstermeniz gerekecek:

Pazar: Peşinde olduğunuz pazarın boyutuna, nasıl büyümeyi öngördüğünüze ve işletmenizle ilişkili trendlere dair temel içgörüleri paylaşın. Ayrıca bu pazar içinde sizin konumunuzu nasıl anladığınızı da göstermeniz gerekiyor.
Müşteriler: İşletmenizin başarısının temel bir içeriği, müşterilerinizin kim olduğunu, ürün ya da hizmetiniz için para ödemeyi istemekteki motivasyonları, hangi ihtiyacı karşıladığınızı ya da onlar için hangi sorunu ele aldığınızı anlamaktır. İşletme planınızın bu bölümünün bunu göstermesi gerekir.
Rekabet: Benzersiz bir teklif oluşturmak ve rekabet avantajını nasıl oluşturacağınızı anlamak için, rakiplerinize dair derinlemesine bilgi edinmeniz gerekecek. Bu bölümde rakiplerinizi tanımlayacak ve fiyatlandırma, kalite, markalaşma, satış, pazarlama ve benzeri konularda onlardan farklarınızı belirteceksiniz.

Satış & pazarlama stratejiniz

İşletme planınızın bu bölümü müşterilere nasıl ulaşıp onları nasıl kendinize çekmeyi planladığınızı açıklar. Aşağıdaki bilgileri içermesi gerekir:  

  1. Markanızın genel taslağı: Bunu genel taslağa dahil etmeniz gerekir. Ayrıca işletme planınızın genel tonundan ve onu nasıl sunduğunuzdan da anlaşılır, ama burada misyonunuza, değerlerinize, ses tonunuza ve müşterilerin markanızı nasıl algılamasını istediğinizde dair biraz daha detay sunabilirsiniz.
  2. Satış stratejisi: Bu, müşterilerinize nasıl erişeceğinizi (satış işleminiz ve kanallarınız), fiyatlandırma stratejinizi, satış öngörüleri planınızı ve şimdiye kadar aldığınız yolu özetler.
  3. Pazarlama stratejisi: Satış stratejinizle yakından ilişkili olan pazarlama stratejiniz, sesinizi müşterilerinize nasıl ulaştıracağınızı ve bunun için hangi pazarlama unsurlarını kullanacağınızı (PR, sosyal medya, dijital pazarlama, kapıdan kapıya, etkinlikler vs.) özetlemelidir.

Operasyonlarınız

Bu bölüm inşa ettiğiniz işletme türüne göre değişiklik gösterir ama operasyon planınızın genel bir taslağını içermelidir. Başka bir deyişle, ürün ya da hizmetinizi pazara sunmak için gereken işlevleri. Bu bölümün, ürün geliştirmenin nerede gerçekleştirileceği ve teknik uzmanlığı kimin sağlayacağına, tedarikçilerinize, üretim sürecinize ve geçerliyse ambalajınıza dair bilgiler içermesi gerekir. Ayrıca ürününüzü pazara sunmakla ilişkili yasal konuları da özetlemek için iyi bir bölümdür (daha fazla bilgi Bölüm 4’te).

Ekibiniz

Bir startup’ın başarısının kritik özelliklerinden biri, onu sunan ekiptir. Bu bölümün çekirdek ekibinizin becerileri ve arka fonuna ve yardımcı olabilecek danışmanlara dair genel bir özet sunması gerekir. Gittikçe daha fazla sayıda yatırımcı, işletme performansı ve uzun vadeli dayanıklılık için çeşitliliğe sahip ekipler oluşturmanın etkisini kabul ediyor, bu yüzden bunu da göz önünde bulundurduğunuzdan emin olun.

Mali planınız

Bu bölümün işletme etkinliklerinizin size ne kadara mal olacağını ve ne kadar gelir elde etmeyi beklediğinizi özetlemesi gerekir. Farklı içeriklere ayrılması gereklidir (bu konuda daha fazla bilgi için aşağıdaki ayrı bölüme bakın):

  1. Kâr & Zarar (K&Z): Belirli bir dönem içinde oluşan gelirleri, masrafları ve giderleri özetleyen bir maliyet beyanıdır. İşletme planınızın gelecek 5 yıl için K&Z tahminini de içermesi gerekir.
  2. Bilanço Tablosu: Bir işletmenin ya da organizasyonun, belirli bir süre içinde sahip olduğu varlıklar, yükümlülükler ve sermayeye dair, önceki dönemdeki gelir ve gider bilançosunu detaylandırdığı beyan.
  3. Nakit akış tablosu: Bir işletmeye belirli bir zaman aralığında giren ve çıkan nakit miktarını operasyon, finansman ve yatırım etkinliklerine bölünmüş olarak gösteren tablo.

Yatırım toplamaya çalışıyorsanız, ayrıca ihtiyaç duyduğunuz yatırım miktarını ve ne kadar süreliğine neye tahsis edileceğini de belirtmeniz gerekir.

İşletme planınızı uygulayacak mısınız? Kısa cevap, hayır. Ama önemli değil. Potansiyel yatırımcıların ve diğer ortakların işletme planınızda görmek istediği şey, işletmeniz hakkında uygun bir şekilde düşündüğünüz, pazarınızı, temel işletme önerinizi derinlemesine anladığınız ve işletme büyüdükçe buna adapte olabileceğinizdir.