Modül 5 – İşletmenizi finanse etmek & kendinizi finanse etmek
4. Sunum yapmayı öğrenin
Pratik mükemmel kılar. Yatırımcılara sunum yapma fırsatınız varsa, daima hazırlıklı olarak bunu ciddiye alın. Sunumuzu pratik yoluyla derinlemesine bilmeniz gerekiyor. Ayrıca size yöneltebilecekleri olası sorulara da hazırlıklı olmalısınız. Göz korkutabilir ama işletmenizi başka herkesten daha iyi tanıdığınızı unutmayın ve teklifinizi güvenle savunun. Yatırımcılar sizi hazırlıksız yakalamak için beklemiyor. İşletmenizle ilgileniyorlarsa, ev ödevinizi yaptığınızdan ve harika bir ekibe ve fikrinizi uygulamak için plana sahip olduğunuzdan emin olmak isterler.
Birkaç faydalı ipucu daha:
- Kısa tutun. Ne kadar net ve kısa olursa o kadar iyi. Başka biri tarafından belirlendilerse, ana hatlara sadık kaldığınızdan emin olun.o Hevesli olun ve tutkunuzu gösterin. Yatırımcılar işletmelerinin büyümesi için elinden gelen her şeyi yapacak insanlara yatırım yapmak ister. Ortama pozitif titreşim yaymazsanız onlar da yaymaz.
- Dinleyicilerinizi tanıyın: Sunumunuzu yapmadan önce yatırımcılarınız hakkında araştırma yapabilirseniz (sunum etkinliklerine katılıyorsanız bu her zaman mümkün olmaz) yapın ve sunumunuzu onlara ve ilgi alanlarına göre ayarlayın.
- Bir hikâye anlatın: Büyük vizyonunuzu paylaşın ve hayalinizi satın. Sizde kendilerinden bir şey bulmalarını sağlayın ve dinleyicilerinizin duygularına hitap edin. Fikre ikna olduktan sonra detaylara odaklanabilirler.
- Yatırımcı bulduktan sonra: Bir terim şeması hazırlayın. Online terim şeması taslaklarıbulabilirsiniz ancak yanlış yapmanın doğrudan mali etkisi sizin için çok önemli olabileceğinden bunu (ve diğer yatırım belgelerini) avukatlarla birlikte hazırlamak en iyisidir.
- Yasal belgeleri avukatlarla birlikte hazırlayın.
- Paranın gelmesini bekleyin! Ardından gerçek eğlence başlar.
Bir yatırımcı sunumu & yatırım tanıtımı oluşturmak
Yatırımcı sunumu, işletme planınızın temel açılarını sergileyen kısa bir sunumdur ve yatırımcılara sunmak için kullanılır (ya da hızlandırıcılar ya da belirli müşteriler gibi, bir şey almak istediğiniz diğer taraflara). Genel anlamda konuşursak, sunumunuzun 15 slaytı geçmemesi ve net ve kesin olması gerekir. Az çoktur! Sunum yaptığınız kişi etkilemek için fazla zamanınız olmayacak, bu yüzden sunumunuz ve nasıl gerçekleştireceğiniz üzerinde uzun uzun düşünün. Bir liste ve ekrandan okuyacağınız bir metin hazırlamayın, görsel olarak ilgi çekici olsun. Heyecan verici kılın ve dinleyicilerinizin duygularına hitap etmek için bir hikâye anlatın.
Sunumunuz için iyi bir taslak şöyle olabilir:
- Çözmeye çalıştığınız sorun ne?
- Çözümünüz ne?
- Hangi pazarı hedef alıyorsunuz ve ne kadar büyük?
- Ürün ya da hizmetiniz nasıl işliyor ya da sunduğu şey ne?
- Rakibiniz kimler ve sorunu onlar nasıl çözüyor?
- USP’niz ne?
- Rakiplerinizden nasıl ayrılıyorsunuz?
- Şimdiye kadar ne yol aldınız? Satışlarınız ne, mevcut ya da potansiyel müşterileriniz kim
- Ekibinizde kim var ve onlar neden sizin için doğru insanlar?
- Önümüzdeki 3-5 yıl için mali projeleriniz neler?
- Hangi yatırıma ihtiyacınız var? (ya da yatırım için kullanılmıyorsa başka bir soru sorun)
Bir yatırım tanıtımı, tıpkı yatırımcı sunumu gibi, yatırımcıların muhtemelen ilk göreceği şeydir. Genellikle bir ya da iki sayfa uzunluğunda olur ve yatırımcı sunumuyla aynı bölümleri kapsar, ama doğrudan sunmayacağınız için daha fazla detay içerir.
İnsanları hileli yatırım fırsatları konusunda dolandırıcılıktan koruyan yasalar olduğundan, muhtemel yatırımcılarınıza nasıl yaklaştığınız konusunda dikkatli olmanız da önemlidir. Kendi ülkeniz için bu yönetmelikleri kontrol etmeniz ve/veya yasal danışmanlık almanız faydalı olacaktır.
Fon türleri özeti tablosu
| Fon türü | Artılar | Eksiler |
|---|---|---|
| Hibeler | • Geri ödemeniz ya da hisse vermeniz gerekmez | • Başvuru karışık ve zaman alıcı olabilir • İşleme alınması uzun sürebilir • Genellikle katı kriterleri vardır. |
| Kitle fonlaması (ödül temelli) | • İnsanların fikrinize olan ilgisini test edip geribildirim almanızı sağlar • Sadık destekçiler ve marka elçilerinden oluşan bir topluluk kurmanızı sağlar • Marka hikâyenizi yaymanıza yardımcı olur ve ilgiyi markanıza ve ürün/hizmetinize çeker • Geri ödemeniz ya da hisse vermeniz gerekmez | • Kampanya öncesinde, sırasında ve sonrasında çok fazla çalışmayı gerektirir • Kitle fonlaması başlamadan önce destekçilerin sıraya girmiş olması gerekir, aksi takdirde başarı şansı çok düşüktür • Kitle fonlaması internet siteleri %3-7 ücret alır • Daha küçük miktarda finansman sağlanır (Kickstarter'da ortalama 18.000€) • B2B şirketlerine daha az uygundur |
| Kitle fonlaması (hisse) | • Ödül temelli kitle fonlamasına kıyasla daha büyük miktarda finansman toplayabilir • Marka hikâyenizi yaymanıza yardımcı olur ve ilgiyi markanıza ve ürün/hizmetinize çeker • Sadık destekçiler ve marka elçilerinden oluşan bir topluluk kurma fırsatı sağlar | • Ödül temelli kitle fonlamasından daha fazla iş gerektirir (bir işletme planı, mali öngörü ve değerlendirme gerektirir) • İşletmeden pay verilmesini gerektirir • İlgili finans organlarınca onaylanması gerekir |
| Borç | • Sermaye elde ederken işletmeniz üzerindeki kontrolünüzü korur | • Faizle geri ödenmesi gerekir • Deneyimi olmayan startup'ların elde etmesi zordur • Kişisel garanti gerektirebilir |
| Öz sermaye | • Daha büyük miktarda sermaye elde edilmesi fırsatı • Yatırımcılarla işbirliği ilişkileri yoluyla büyümeyi hızlandırma olasılığı | • İşletmenizden pay vermenizi gerektirir • İdare edeceğiniz ve hesap vereceğinizi yatırımcılarınız olur (bu iyi de olabilir kötü de) |
Yatırımcı ilişkileri
Yatırımcılarınızı bulunca, onları nasıl idare edeceğinize karar vermeniz gerekecek. Bazı yatırımcılar diğerlerinden daha talepkârdır. Bir ölçekte size yardımcı olabileceklerini düşünüyorsanız, hevesli yatırımcılarla düzenli toplantı ya da görüşmeler ayarlayabilirsiniz. Genel olarak, düzenli raporlama yöntemi geliştirmeniz gerekecek – bu haftalık, aylık ya da çeyrek yıllık olabilir (çeyrek yıldan daha uzun süre muhtemelen fazla uzun olur).
Yatırımcıları idare etme konusunda girişimci tavsiyesi:
“Bir denge sağlayana kadar, az iletişimdense fazla iletişim kurun böylece uygun şekilde güven inşa edersiniz.”
– David Rosenberg, Aerofarms CEO & Kurucu Ortağı
“Yatırımcılar patronunuz değildir ve onlara öyleymiş gibi davranırsanız en fazla faydayı elde edemez ve iyi bir lider olamazsınız. Yatırımcıları seçmeden önce, onları misyon açısından test ettik. Bir turnusol kâğıdı testimiz vardı – bir yatırımcı gıdayı çöpe atmak konusunda nasıl hissettiklerine dair bir hikâye ya da anekdot paylaşmazsa, misyona uygun olmaları ihtimali oldukça düşüktü. Yatırımcıları test etmenin bir yolunu bulun. Ayrıca bir yatırımcı işletmenizden vazgeçerse bu kişisel değildir, sadece anlamamışlardır.”
– Saasha Celestial-One, Olio Kurucu Ortağı